EspazoCoop xunto a organizacións de España, Estonia e Bélxica participa no proxecto europeo EC4RURAL para impulsar a transición enerxética limpa nas zonas rurais europeas

 

 

Cun orzamento de 1,6 millóns de euros, o proxecto EC4RURAL está cofinanciado polo Programa Life e desenvolverase no período 2023-2027. A Universidade de Vigo lidera o consorcio multidisciplinar no que participan a Universidade de Tartu (EE), a Federación Galega de Municipios e Provincias (ES), a Asociación de Cidades e Municipios de Estonia (EE), a Axencia Rexional da Enerxía de Tartu (EE), Sapiens Enerxía (ES), a Unión Leader de Estonia (ELU), Espazocoop Unión de Cooperativas Galegas (ES), Fundación Juana de Vega (ES) e a Asociación Europea Leader para o Desenvolvemento Rural (BE).

“Fostering local compromiso for Clean Energy Transition in Rural Areas through Energy Communities” é o título dun novo proxecto europeo liderado pola Universidade de Vigo. O proxecto está cofinanciado polo Programa LIFE, dentro do subprograma Clean Energy Transition, e foi aprobado tras un proceso moi competitivo. O proxecto comezou o 1 de setembro de 2023 e terá unha duración de 48 meses.

EC4RURAL impulsará a creación de Comunidades Enerxéticas (CER) en municipios rurais, que se atopan nunha situación desfavorecida en Europa a pesar da súa riqueza en recursos. Retos comúns como a diminución da poboación, o acceso limitado aos servizos básicos e ao emprego, tradúcense a miúdo na pobreza enerxética dos habitantes das zonas rurais derivada dos elevados prezos actuais da enerxía.

O proxecto EC4RURAL ten como obxectivo axudar a profundar e transformar as relacións entre as autoridades locais e rexionais e as comunidades rurais para contribuír á transición cara a unha enerxía limpa (CET) en Europa, garantindo ao mesmo tempo a participación activa das zonas rurais e as partes interesadas locais e asegurándose de que non queden atrás. O proxecto asegurarase de que as comunidades rurais formen parte e benefíciense dos procesos de CET dirixidos por comunidades que producen electricidade mediante paneis fotovoltaicos.

EC4RURAL abrirá o camiño a cambios no comportamento dos consumidores e as empresas, facilitando un maior diálogo e investimentos conxuntos dos axentes públicos e privados, tal como establece o Pacto Verde Europeo (EGD). EC4RURAL tamén contribuirá ao desenvolvemento rural dentro da nova Política Agrícola Común, así como ao Pacto Rural Europeo e á Política de Cohesión Territorial. A estreita cooperación cos Grupos de Acción Local (GAL) será unha parte esencial da metodoloxía de EC4RURAL.

O cambio de paradigma será liderado por dous pilotos que se establecerán en Estonia e España, cun total de 34 estudos de caso en diferentes municipios rurais: 22 en Galicia (España) e 12 en Estonia. Os pilotos sementarán a semente para a súa futura replicabilidad, non só nas rexións participantes, senón tamén a nivel europeo, grazas á difusión dos resultados a través da rede de socios e colaboradores externos.

Os obxectivos específicos do proxecto son:

  • Mellorar a colaboración e o diálogo entre os concellos, os GAL, os cidadáns e as partes interesadas nas CET.
  • Mellorar a concienciación social, o coñecemento e a aceptación social das enerxías renovables e os seus beneficios no sector rural, incluíndo as Comunidades Enerxéticas Rurais como ferramenta.
    Realizar un diagnóstico da situación actual nos municipios obxecto de estudo para co-crear plans enerxéticos e novos obxectivos enerxéticos máis ambiciosos, en liña coas novas políticas europeas.
  • Fomentar a participación cidadá e o liderado de iniciativas, co fin de reducir a súa factura eléctrica (reducindo a pobreza enerxética) e aumentar a calidade de vida no medio rural.
  • Promover a creación de Comunidades Enerxéticas en zonas rurais (CER) que sufran perdas demográficas significativas e/o con máis de 10.000 habitantes.
  • Mellorar a formación e capacitación en desenvolvemento enerxético comunitario. Reforzaranse as capacidades xurídicas, técnicas e financeiras dos axentes e facilitadores locais para apoiar as iniciativas dirixidas polos cidadáns no ámbito da enerxía.
  • Promover decisións de investimento flexibles e viables a través de modelos de negocio en enerxías renovables para a produción de enerxía en zonas rurais.
  • Proporcionar retroalimentación política para mellorar as políticas públicas e a contorna legal e regulamentaria dentro das Comunidades da Enerxía.
  • Contribuír ao Segundo Pilar da Política Agrícola Común e á Axenda Territorial Europea.
  • Maximizar o impacto do proxecto, asegurando a replicabilidad noutras rexións a través dun plan de acción para comunicar os obxectivos e difundir os resultados entre os prosumidores da UE.

Estes obxectivos alcanzaranse mediante un enfoque ascendente baseado en solucións: EC4RURAL pretende promover comunidades enerxéticas rurais baseadas na participación activa dos cidadáns, as PEME e as autoridades dos municipios rurais e os GAL para a xeración de enerxía renovable nas zonas rurais. Ademais, o enfoque de EC4RURAL contribuirá a desenvolver a capacidade das comunidades locais para a transición enerxética #de acordo con varios principios:

1. As iniciativas comunitarias, que se afastan do “business as usual”, seguen a liña do Green Deal europeo garantindo que a transición enerxética para adaptarse ao cambio climático só pode ter éxito se se deseña e desenvolve de maneira xusta e inclusiva.
2. O principio de que “ninguén serve para todos” inspira os estudos de caso deste proxecto, dada a heteroxeneidade social e xeográfica característica de Europa.
3. Funciona na liña de “formar ao formador”. Como resultado, as persoas comprometidas converteranse en expertos en transición enerxética, asumirán novos proxectos e axudarán a novos grupos a facer crecer as súas decisións comunitarias, contribuíndo a un alto alcance de replicación.

Consorcio

De España:

Universidade de Vigo, Federación Galega de Municipios e Provincias, Sapiens Energia, EspazoCoop Unión de Cooperativas Galegas e Fundación Juana de Vega.
UVIGO é o socio coordinador. O coordinador do proxecto é o profesor Xavier Simón, pertencente ao Departamento de Economía Aplicada, membro do Centro CISPAC (Centro Interuniversitario de Investigación das Paisaxes Culturais Atlánticas) e responsable do Observatorio Eólico de Galicia.

De Estonia:

Asociación de Cidades e Municipios de Estonia, Universidade de Tartu, Axencia Rexional de Enerxía de Tartu e Sindicato Leader de Estonia.

De Bélxica:

Asociación Europea Leader para o Desenvolvemento Rural (ELARD).

Desenvolveranse 34 Comunidades Enerxéticas Rurais noutros tantos municipios:

En Galicia (España):
Avión, Becerreá, Entrimo, Mazaricos, Moeche, Monterroso, Muíños, Muras, Ordes, Ourol, Outes, Palas de Rei, A Pobra do Brollón, O Rosal, Salvaterra de Miño, Silleda, Sober, Tomiño, Tordoia, O Valadouro, Vedra e Vilasantar. Nestes municipios viven case 94.000 habitantes cunha superficie total de case 2.700 hectáreas.

En Estonia:
Alutaguse, Elva, Hiiumaa, Järva, Lääne-Harju, Põltsamaa, Rõuge, Saku, Tori, Türi, Viimsi e Viru-Nigula. Nestes municipios viven máis de 125.000 habitantes e a súa superficie total supera as 9.000 hectáreas.

Kick-of-Meeting

A primeira reunión do consorcio terá lugar os días 20 e 21 de setembro no Edificio Redeiras da UVIGO.

Día 1: 20 de setembro de 2023

8:45 Inscrición
9:00 Benvida á Universidade de Vigo
María Isabel Doval Ruíz, Vicerreitora de Benestar, Equidade e Diversidade da UVIGO
Carlos Martínez Carrillo, Vicepresidente da FEGAMP
9:15 Introdución á Kick-off meeting e ao proxecto EC4RURAL
Xavier Simón, Coordinador do proxecto, UVIGO
9:20 Marco político da UE e expectativas do proxecto e Recomendacións sobre a xestión do proxecto
Silvia Vivarelli, Asesora de Proxectos, CINEA
Consorcio EC4RURAL

10:10 Presentación das institucións socias e o seu papel no proxecto
Socio 1 (UVIGO); Socio 2 (UTARTU); Socio 3 (FEGAMP); Socio 4 (AECM); Socio 5 (TREA)

11:00 Pausa café

11:30 Presentación dos socios (cont.)
Socio 6 (Sapiens Energia); Socio 7 (ELU); socio 8 (ESPAZOCOOP); socio 9 (FJDV), socio 10 (ELARD)
Xestión de EC4RURAL
12:20 WP1. Xestión do proxecto
Xavier Simón, Coordinador do Proxecto (UVIGO)
13:30 Xantar

15:30 Comité de Dirección
Presentacións WPs (I)

16:30 WP2. Análise da situación actual. Novos plans e obxectivos enerxéticos das comunidades locais
Líder WP2 (Sapiens Energia)
17:30 WP3. Compromiso e traballo en rede: cara a comunidades enerxéticas rurais
Líder WP3 (ELU)
18:30 Recapitulación e conclusión
Xavier Simón, Coordinador do Proxecto (UVIGO)
21:00 Cea social

Día 2: 21 de setembro de 2023

09:00 Introdución ao Día 2
María Montero (UVIGO)
09:10 WP4. Boas prácticas e formación

Líder WP4 (UTARTU)
10:20 WP5. Piloto e Casos de Estudo
Líder WP5 (UVIGO)

11:20 Pausa café

11:50 WP6. Comunicación, difusión e explotación
Líder do WP6 (ELARD)
Líder de tarefas (FJDV)
EC4RURAL Conclusións do KOM

13:10 Conclusións KoM e Que segue?
Xavier Simón, Coordinador do proxecto, UVIGO
María Montero, UVIGO
13:30 Comida

Este proxecto está cofinanciado pola Unión Europea. Con todo, as opinións e puntos de vista expresados son exclusivamente os do autor ou autores e non reflicten necesariamente os da Unión Europea ou CINEA. Nin a Unión Europea nin a autoridade que concede a subvención poden ser consideradas responsables das mesmas.