Declaración da ACI para o Día Internacional da Muller 2018

Agora é o momento:
As activistas rurais e urbanas transforman a vida das mulleres.

O activismo en favor dos dereitos da muller e da equidade de xénero é parte da historia do noso movemento cooperativo.

A famosa Sociedade Cooperativa Equitativa dos Pioneros de Rochdale en Inglaterra, líder do cooperativismo moderno, foi tamén pionera na súa época, permitindo desde o principio que homes e mulleres fosen membros desta organización.

Nese grupo recoñécese especialmente o papel dunha muller activista, que abriu as portas para transformar a vida de moitas mulleres: a tecedora Eliza Brierley. En marzo de 1846 Eliza mobilizouse para converterse en membro de pleno dereito da Cooperativa, nun tempo en que as mulleres eran “propiedade” do seu pai ou esposo, non tiñan dereitos legais nin civís e eran excluídas da participación económica igualitaria na sociedade.

Hoxe, aínda que son moitos os logros alcanzados na defensa dos dereitos das mulleres, a historia non se compadeceu cos esforzos e é aínda longo o camiño por percorrer. Desde o cooperativismo debemos seguir traballando por empoderar ás mulleres e facer que as súas voces sexan escoitadas.

Por iso este ano a ACI súmase unha vez máis á conmemoración do Día Internacional da Muller, promovido polas Nacións Unidas, conscientes de que este é o momento de escoitar de verdade as voces das mulleres, desde todos os ámbitos, tanto urbanos como rurais.As cooperativas temos a tarefa de mellorar a nosa capacidade de empoderar ás mulleres, colaborando coa sociedade civil e apoiando a voz das nosas activistas nos procesos de sensibilización social e de formulación de políticas.

É de destacar o indubidable poderoso papel que as mulleres activistas de cooperativas rurais xogaron na  xeración de mellores condicións para elas e as súas familias no campo, á vez que aportaron ao progreso do cooperativismo.

Con todo, non podemos esquecer a existencia de moitas mulleres “invisibles” nas áreas rurais, vinculadas ás explotacións agrícolas e gandeiras sen posuír unha relación xurídica ou administrativa coas mesmas, e para as que o seu traballo nas explotacións agrarias é considerado “axuda familiar”.

Por iso necesitamos das activistas. Cando millóns de mulleres únense, millóns de historias xorden para visibilizar as situacións que nos afastan da equidade de xénero; millóns de rostros mostran ao mundo a súa vulnerabilidade, subestimación e estigmatización, e millóns poden tamén actuar para transformar realidades altamente preocupantes e prevalentes, como a violencia e o acoso sexual.

Como o feito de que cada cinco mulleres e nenas entre 15 e 49 anos sufran violencia física ou sexual de parte dunha parella no último ano en todo o mundo e que 49 países aínda non teñan aínda leis que protexan á poboación feminina dese tipo de violencia; que 37 países eximan legalmente aos violadores si están casados coa vítima; que en 18 países os esposos poden impedir legalmente que as súas esposas traballen; que 750 millóns de nenas e mozas casáronse antes de cumprir os 18 anos de idade; que polo menos 200 millóns de mulleres e nenas de 30 países sufran mutilación xenital; que máis do 50% das mulleres e as nenas en sectores
urbanos dos países en desenvolvemento carezan de auga limpa, instalacións sanitarias ou un espazo
suficiente para vivir; ou que 15 millóns de nenas en idade escolar xamais terán a oportunidade de aprender
a ler ou escribir na escola primaria, entre outras realidades que estamos en camino de transformar.

Os Obxectivos de Desenvolvemento Sostenible, ODS, subliñan a inxente necesidade do empoderamento
feminino e a equidade de xénero como requisito para logralos. Pero os pasos cara a estas metas son moi tímidos en case todos os países. A permanente discriminación de xénero impide que as comunidades e en especial as mulleres, despreguen todo o seu potencial para alcanzar estas metas.

Por iso cada vez máis miles de mulleres en todo o mundo estanse apropiando dos diferentes espazos de vida e ata virtuais, denunciando as desigualdades e as violencias, sensibilizando ao resto do mundo en aras de mellorar as súas condicións de vida, así como abrindo a discusión a temáticas non visibilizadas e de interese común.

Así que este é o momento de apoialas. As nosas activistas necesítannos. As cooperativas debemos seguir impulsando a súa empoderamiento, eliminando as barreiras para que elas alcen as súas voces e brindándolles o respaldo colectivo dun movemento que agrupa a máis de mil millóns en todo o mundo.

Este é un momento histórico que nos convoca a redefinir estereotipos de poder e liderado para as mulleres. As consecuencias negativas da desigualdade padéceas toda a humanidade e conseguir a equidade efectiva é un imperativo social e económico polo que deben loitar non só as mulleres, senón tamén os homes por igual. A igualdade é sinónimo de avance e progreso, pero é algo que debe facerse incluíndo ao outro; a igualdade é ir cara a adiante sen deixar a ninguén atrás.

María Eugenia Pérez Zea.

Presidenta do Comité Mundical de Equidade de Xénero da Alianza Cooperativa Internacional

Colombia, marzo de 2018